بررسی وضعیت نمایه سازی منابع دیداری - شنیداری در مراکز آرشیوی شهر تهران و کارآیی آن از دیدگاه کاربران

اهداف پژوهش: هدف اصلی پژوهش حاضر، آگاهی از وضعیت نمایه سازی منابع دیداری-شنیداری در مراکز آرشیوی شهر تهران و بررسی کارآیی آن از دیدگاه کاربران است. روش/رویکرد پژوهش: پژوهش حاضر، به روش پیمایشی تحلیلی انجام شده و جامعۀ مورد مطالعه شامل دو گروه است: 1) ­نمایه سازان مراکز آرشیوی دیداری-شنیداری شهر تهران که به روش سرشماری انتخاب شده و جمعا 55 نفر هستند، و 2) کاربران مراجعه کننده به این مراکز در مدت یک ماه که 71 نفر هستند. برای گردآوری اطلاعات از دو پرسشنامۀ مجزا برای نمایه سازان و کاربران استفاده شد و نتایج به دست آمده به کمک آمار توصیفی و استنباطی و نرم افزار اس. پی. اس. اس. تجزیه و تحلیل شد. یافته های پژوهش: آشنایی بیش از نیمی از نمایه سازان با اصول نمایه سازی در (حد مطلوب) است. اما آشنایی آن ها با واژگان و زبان تخصصی کاربرانشان کمتر از (حد مطلوب) است. همچنین، ابزارهای استانداردسازی، به طور کامل، پاسخگوی نیازهای نمایه سازان نیست. کاربران خواستار ارتقای قابلیت های جست وجو در نرم افزار و همخوانی نمایه ها با واژگان تخصصی خود هستند. بین استفاده از نمایه ها در مراکز مختلف از دید نمایه سازان و کاربران تفاوت معنا­داری وجود ندارد. نتیجه گیری: فرضیۀ پژوهش، مبنی بر وجود تفاوت معنا­دار بین میانگین میزان استفاده از نمایه ها در مراکز مورد بررسی تأیید نشد. فرضیۀ پژوهش، مبنی بر وجود تفاوت میان نظر کاربران و نمایه سازان درباره کارآیی نمایه ها تأیید ­شد. طبق فرضیۀ پژوهش، بین وضعیت نمایه سازی منابع دیداری­-شنیداری در مراکز آرشیوی و کارآیی این خدمات از دید کاربران رابطه معنا­داری وجود دارد و هر چه این وضعیت مطلوب تر باشد کارآیی نمایه ها نیز از دید کاربران بیشتر می شود. مشکلاتی اعم از نبود ابزار مناسب نمایه سازی، نبود خط مشی مدون، و عدم تناسب حجم کار با تعداد نیروی انسانی در روند نمایه سازی منابع دیداری­-شنیداری وجود دارد که موجب بروز کاستی هایی در کیفیت نمایه ها می شود.